طولانی‌ترین سفرها، حتی سفرهای چند هزار کیلومتری با یک گام شروع می‌شوند.  “لائوژو”

برای رسیدن به غار یخ مراد، می توانید از مسیر تهران – چالوس حرکت کنید، صبحانه را در یکی از رستوران های کنار جاده میل کنید و حدود ۶۵ کیلومتر بعد از تهران، به سمت روستای کهنه ده بروید و بعد از رسیدن به دو راهی، راه سمت راست، راه غار را به شما نشان می دهد. به روایت پیران منطقه، روستای کهنه ده بسیار قدیمی است و بارها و بارها، بر اثر سیلاب های متعدد ویران گردیده و اهالی، آنجا را ترک کرده اند و مجدداً از نو آباد شده است و بدین جهت به کهنه ده شهرت یافته است.

برای رسیدن به دهانه غار باید حدود نیم ساعت پیاده روی در مسیری با شیب کم و بعد نیم ساعتی کوهنوردی سبک داشته باشید. البته چون بهترین زمان بازدید از غار، اسفند و فروردین است و در آن زمان تمامی مناطق اطراف پوشیده از برف است، شما می توانید در مسیر پیاده روی و کوهنوردی خود، از منظره های بسیار زیبای زمستانی منطقه لذت ببرید و برنامه برف بازی را در مسیر رفت یا بازگشت خود قرار دهید و با یک تیر چند نشان بزنید. اگر در زمانی به این غار می روید که برف کمتری در منطقه وجود داشت می توانید از گیاهان دارویی مسیر استفاده کافی را ببرید.

دهانه غار در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا می باشد و ۳ متر عرض و ۸ متر طول دارد. در پشت دهانه، یک تالار سنگلاخی به ابعاد ۱۲ در ۱۸ متر و ارتفاع ۶ متر قرار دارد. در این تالار تخته سنگی بزرگ به ابعاد ۳ در ۵ متر وجود دارد که کف آن صیقلی و گود افتاده است. گودی کف سنگ نشان می دهد که برای مدت های مدید، آبی بر روی آن جاری بوده و اثر بر جای مانده، حاصل تماس صدها هزار ساله جریان آب با تخته سنگ است. احتمالا ًنقطه شروع آب اسید دار به درز شکستگی اصلی زاینده غار، در سقف همین تالار بوده و آب حاصل از فرآیند آهک خوری، از اعماق غار خارج و در پایین دست غار وارد رودخانه آزادبر می شده است. شاید هم بخشی از آب رودخانه، صدها هزار سال قبل و پیش از آنکه بر اثر فرسایش، بستر آن در محل فعلی قرار گیرد، از روی همین تخته سنگ وارد غار شده و گودی روی سنگ را به وجود آورده است.

علی جوانشاد، غار نورد و کاشف پیشکسوت باشگاه دماوند، در کتاب غار و غار نوردی، در مورد تاریخ شکل گیری این غار آورده است… به علت وجود فسیلی از گونه نرم تنان دریایی مربوط به دوره سوم زمین شناسی به نام کاردتیا، بر روی سنگ بزرگی در نزدیکی دهانه اصلی، این نظریه که غار در حدود ۵۰ میلیون سال پیش در زیر دریا به وجود آمده از صحت بیشتری برخوردار است. برای ورود به غار حتما هد لامپ و لباس گرم همراه داشته باشید. چرا که سرمای هوای غار معمولاً به زیر صفر می رسد و البته این یکی از خصوصیات منحصر به فرد این غار نسبت به غارهای دیگر به حساب می آید غار در تمامی ماه های سال قابل بازدید است اما بهترین زمان برای بازدید آن، ماه های اسفند و فروردین است. در این دو ماه آب های فرو رو ناشی از بارندگی، به صورت چکه وارد غار می شوند و چکیده ها و چکنده ها و ستون هایی بسیار زیبا و منحصر به فرد در سراسر غار به وجود می آورند. انعکاس و شکست نور به وسیله این پدیده یخی، منظره های بی نظیری را در غار به وجود می آورد که مانند آن ها در هیچ غاری از ایران وجود ندارد.

وجود یخ در بیشتر دالان ها و دیوار های این غار در بیشتر فصل سال، از شگفتی های این غار به حساب می آید. بنا بر آنچه گفته می شود، در گذشته احترام خاصی برای این غار قائل بودند چرا که اهالی منطقه بر این باور بودند هر کس از یخ های غار بخورد تا سال بعد به مراد خود می رسد و نام گذاری این نام به یخ مراد به همین علت بوده است. این غار و یخ هایش (به خصوص برای درمان ناباروری زنان) بسیار مورد توجه گذشتگان بوده است. موقع ورود به غار دخیل های کهنه ای در گوشه و کنار دیده می شود که گواه بر مقدس بودن این غار در باور دیرینیان است.

چکیده ها و چکنده ها در تمام مسیر غار به چشم می خورد و منظره بدیعی را به وجود آورده اند. منظره ای که می تواند ساعت ها شما را به ماندن داخل غار مجاب کند. ارتفاع و تعداد این چکیده ها و چکنده ها در اسفند و فروردین به بیشترین حالت خود می رسد و بعد از آن با گرم شدن تدریجی هوا، این یخ ها هم شروع به آب شدن می کنند تا سال بعد که با سرد شدن هوا، مجددا تشکیل شوند. در هنگام عبور از میان چکیده ها و چکنده ها حتما هد لامپ همراه خود داشته باشید و مراقب باشید که با آن ها برخورد نکنید و باعث شکستن یا آسیب آن ها نشوید تا بازدید کنندگان بعدی هم بتوانند از آن ها لذت ببرند. طبیعت امانتی است در دست یکایک ما. یادمان باشد از طبیعت هیچ چیزی برنداریم جز عکس و در طبیعت چیزی باقی نگذاریم جز خاطره…