امروزه منابع انسانی یکی از دانش های ضروری و کاربردی برای سمت و سو دادن به کارکنان است. مدیریت از فعالیتهای مهم انسانی و فرآیندی برای طراحی و حفظ محیط و شرایطی است که افراد برای رسیدن به اهداف، با انگیزه و مؤثر در آن فعالیت می کنند. دانش مدیریت منابع انسانی برای تمام مدیران امری لازم و ضروری است، اما به دلیل متفاوت بودن و گسترده بودن وظایف مدیران و اهمیت و نقش آن در هر سازمان، واحدی مجزا تحت عنوان مدیریت تشکیل می شود که هر فردی با توجه به تخصص در انجام هر وظیفه ای به مانند آموزش، استخدام، ارزیابی عملکرد و …. با تدوین و تنظیم مقررات و خط مشی های مناسب، مدیران اجرایی را در امور مربوط به نیروی انسانی کمک می کنند. هدف مدیریت منابع انسانی مجزا از هدف کل سازمان نیست، بلکه جزئی از مدیریت کل را تشکیل می دهد که می توان از اهداف به چند مورد اشاره کرد:
- تامین نیروی انسانی مورد نیاز
- پرورش و توسعه توانایی ها و انگیزه نیروی انسانی
- حفظ و نگهداری نیروی انسانی شایسته از طریق برقراری نظام پرداخت مناسب و متعادل
- جلب رضایت کارکنان و ایجاد هماهنگی بین اهداف فرد و سازمان
از وظایف مدیریت منابع انسانی این است که باید در حیطه انجام فعالیتهای خود به جذب و گزینش نیروی انسانی مناسب بپردازند. هر مدیر باید چهار وظیفه عمده و اصلی خود را به نحو احسن و تاثیرگذار انجام دهد تا بتواند در مسیر پیشرفت حرکت صعودی داشته باشد که این چهار وظیفه عبارتند از:
- مدیریت
- برنامه ریزی
- سازماندهی
- رهبری و نظارت
امروزه تغییر و تحول در سازمان ها در عوامل محیطی و مشاغل و سازمان ها بسیار شدید است. عامل مؤثری که بتواند با این تغییرات در ماهیت و محتوای شغل، همچنان به طور مؤثر و مستمر به انجام وظایف بپردازد، آموزش و توسعه است. با آموزش و توسعه مناسب می توان هم زمان با تغییر و تحول به بهترین نحو به ادامه فعالیت پرداخت. در سازمان، هر فرد برای پیشرفت و نیل به اهداف تعیین شده شغلی، نیاز به آگاهی از موقعیت خود دارد و این آگاهی موجب می شود که او از نقاط قوت و ضعف عملکرد و رفتار خود مطلع گردد و تمهیدات لازم را برای اثربخشی بیشتر کوشش هایش به کار برد. سازمان ها شناختی از آگاهی کارایی کارکنان خود دارند تا براساس آن وضعیت نیروی انسانی خود را بهبود بخشند و بدین طریق به حجم تولید و ارائه خدمات خود بیفزایند و در روند حرکت های خود تحولات مثبت ایجاد کنند. ارزیابی عملکرد، ارتباطیست بین راهبرد سازمان و مدیریت. از ارزیابی عملکرد می توان به عنوان یک ابزار نیرومند در تسریع تحول فرهنگ سازمانی و مدیریت و در به وجود آوردن فرصت هایی برای بررسی برنامه های کاری، استفاده کرد. در اکثر سازمانها ارزیابی توسط مدیریت یا سرپرست مستقیم کارمند انجام می شود، البته ممکن است که ارزیابی توسط خود فرد یا توسط کمیته خاص و یا همکاران و یا زیردستان نیز صورت پذیرد. هدف اصلی از به کار گرفتن ارزیابی عملکرد، به حداکثر رساندن بهره وری از طریق شناسایی و سرمایه گذاری روی نقاط قوت کارکنان است.
- برنامه ریزی نیروی انسانی
یکی از مهمترین عناصر در یک برنامه موفق، مدیریت منابع انسانی است. برنامه ریزی منابع انسانی، فرایندی است که به وسیله آن ورود افراد به سازمان، حرکت و گردش آنها در داخل سازمان و خروج آن ها، پیش بینی و برنامه ریزی می شود به گونه ای که هرگاه در هر جای سازمان پستی هایی خالی شد، مسئولان سازمان غافلگیر نشوند و همیشه نیروهای شایسته ای برای تصدی آن پست ها آماده داشته باشند.
برگرفته از کتاب مدیریت منابع انسانی، نوشته حسن زارعی متین
- نویسنده: خانم الناز ملکی، دانشجوی کارشناسی مدیریت صنعتی
- استاد راهنما: خانم بهاران سادات عظیمی
