مفاهیمی که زمینه ساز تلاش های بازاریابی می شوند بسیار با اهمیت اند، پنج مفهوم رقابتی در بازاریابی وجود دارند که سازمان ها برای اجرای فعالیت های بازاریابی خود از آنها استفاده می کنند:
-
مفهوم تولید
بر این اساس مشتریان محصولاتی که در دسترس بوده و از قیمت پایینی برخوردار باشند خریداری می کنند که در اینجا شرکت باید به فکر کارایی تولید و توزیع باشد، زمانی که تقاضا بیشتر از عرضه باشد و یا هزینه تولید کالا زیاد باشد از این مفهوم استفاده می شود. برای مثال فلسفه ای که هنری فورد در اوایل قرن بیستم برای توسعه بازار فروش اتومبیل استفاده کرد بر اساس همین مفهوم بود.
-
مفهوم کالا
بر این اساس مشتریان محصولاتی را که دارای کیفیت و شکل بهتری باشند خریداری می کنند. در واقع مدیران سازمانها باید تمام توان خود را جهت بهبود کیفیت کالا به کار ببرند.
-
مفهوم فروش
بر این اساس بیشتر تاکید بر فروش است و رضایت خریداران در اولویت بعدی قرار دارد، در واقع شرکتها مایل به فروش محصولات خود در هر صورتی هستند. کالاهای ناخواسته ای مثل بیمه که خریداران کمتر به خرید آنها فکر می کنند اساس مفهوم فروشندگی است، در اینجا زمانی که شرکتها با مازاد تولید روبرو می شوند به این رویه روی می آورند.
-
مفهوم بازاریابی
بر این اساس هر سازمان باید موثرتر و مفیدتر از سایر رقبا برای تامین نیازها و خواسته های بازار هدف عمل کند. مفهوم بازاریابی مبتنی بر چهار اصل است:
- بازار هدف:شرکتها برای موفق بودن باید بازار متناسب خود را انتخاب و برنامه بازاریابی تهیه کنند.
- نیازهای مشتری: درک نیازهای واقعی مشتریان و برآورده کردن آنها بهتر از رقبا.
- بازاریابی یکپارچه: تمام قسمت های شرکت برای تامین رضایت مشتری با هم همکاری می کنند.
- سودآوری: شرکتهای خصوصی با هدف سودآوری فعالیت می کنند در حالی که شرکتهای غیر انتفاعی و موسسات عمومی با هدف جمع آوری مقادیر لازم در قبال انجام وظایف عمل می کنند. درواقع تامین رضایت بیشتر مشتریان در مقایسه با رقبا برای شرکت سودآور است.
-
مفهوم بازاریابی اجتماعی
تامین رضایت بازارهای هدف بهتر از رقبا به نحوی که باعث ارتقاء رفاه مصرف کنندگان و جامعه شود مفهوم بازاریابی اجتماعی را می رساند. تامین خواسته های مصرف کنندگان باید در جهت حفظ منافع بلند مدت آنها نیز باشد، برای مثال در صنعت نوشابه سازی بطری های یک بار مصرف اتلاف منابع زیادی را به همراه دارد چون قابل تجزیه نیستند و دور انداختن آنها موجب آلودگی محیط زیست می شود. در واقع تصمیمات بازاریابی باید منافع جامعه (کوتاه مدت و بلند مدت) را مورد توجه قرار دهد.