مقیاس های درجه بندی کلامی در تحقیقات بازار
در تحقیقات بازار مقیاسهای رتبه بندی کلامی به مقیاس لیکرت معروف هستند که به افتخار رنسیس لیکرت، روان شناس آمریکایی که مقیاس روان سنجی را رایج کرد و معمولاً پنج گزینه ارائه میکند، نام گذاری شده است.
مثلا:بههمین ترتیب، یک مقیاس رتبه بندی کلامی می تواند در مورد احتمال انجام کاری سوال کندمثلا:
پاسخ به یک سوال فرضی مانند این لزوما قابل باور نیست. وقتی در یک نظرسنجی تحقیقات بازار از شخصی خواسته میشود بگوید چقدر احتمال دارد که یک محصول را امتحان کند یا بخرد، با وضعیت خرید واقعی که در آن پول رد و بدل میشود بسیار متفاوت است. به طور کلی، پاسخ به چنین سؤالی احتمالاً بیش از حد گفته شده است، زیرا افراد در یک مصاحبه تحقیقات بازار بسیار راحت تر میگویند که احتمالاً یک محصول را امتحان یا خریداری میکنند تا زمانی که با یک وضعیت خرید واقعی مواجه می شوند. با این حال، پاسخ ها همچنان میتوانند مفید باشند، زیرا نشان می دهند که کدام گروه از پاسخدهندگان بیشتر از سایرین به این محصول تمایل دارند و بنابراین ما را به جایی که بهترین هدف قرار دارد راهنمایی میکنند. ما همچنین می توانیم از چنین سؤالاتی برای پیگیری میزان تغییر
نگرشها استفاده کنیم ، آیا مردم در حال حاضر تمایل بیشتری به امتحان یا خرید محصول نسبت به نظرسنجی قبلی نشان میدهند؟
یک تغییر در مقیاس درجه بندی کلامی این است که به پاسخ دهندگان تعدادی گزینه ارائه شود و آنها باید بگویند موافق یا مخالف هستند. مثلا:
Q. من برخی از اظهاراتی را که مردم در مورد ماشین xxx گفته اند را می خوانم. آیا امکان دارد از ۵ به گزینه های موافق و یا مخالف خود امتیاز بدهید ؟ امتیاز ۵ به معنی کاملاً موافق و امتیاز ۱ به معنای مخالفت شماست. نمره ۶ را هم برای نمی دانم یا نمی توانم بگویم در نظر می گیریم.
کاملا مخالف | کاملا موافق | نمی دونم/ نمیتونم بگم | ||||
ماشینی که دیدنش لذت بخشه | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
ماشینی که امیدوارم نشان دهنده من به دیگران چیزی بگوید | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
کاملا مخالف | کاملا موافق | نمیدونم/ نمی تونم بگم | ||||
خودرویی که متمایز است اما پر زرق و برق نیست | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
انتخاب منطقی ماشین | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
انتخاب احساسی ماشین | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
ارزان ترین ماشین مناسبی که پیدا کردم | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
ماشینی که از رانندگی سریع لذت می برم | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
ماشینی که زیاد جلب توجه نمی کند | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
ماشینی با شخصیت شاد مخصوص به خود | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
ماشینی که به مردم می گوید من متفاوت هستم | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
پاسخ به این سؤالات در تحقیقات بازار می تواند برای تقسیم بندی مشتریان بر اساس نگرش روانشناختی آنها به اتومبیل استفاده شود.
مقیاس های تفضیل معنایی (مقیاس های اوسگود) در تحقیقات بازار
در تحقیقات بازار یک تغییر در مقیاس کلامی و یا معنایی این است که از پاسخ دهندگان بپرسیم چه کلمه ای یک شرکت یا یک محصول را به بهترین شکل توصیف می کند. صفت ها می توانند مثبت و منفی باشند و اغلب متضاد هستند. چنین مقیاس هایی معمولاً به عنوان مقیاس های تفظیل معنایی شناخته میشوند و توسط چارلز اوسگود، روان شناس آمریکایی معرفی شدند و این فرضیه را مطرح کرد که میتوانیم ارتباطات و تداعی های عاطفی را با درخواست از مردم برای انتخاب بین کلمات متضاد درک کنیم.
مثلا:
Q. من می خواهم کلماتی را بیان کنم که افراد را توصیف می کنند. برای توصیف خود باید از هر جفت یک کلمه انتخاب کنید. اگر فکر میکنید هیچ کدام مناسب نیستند، باید نزدیک ترین مورد را انتخاب کنید. آیا می گویید که هستید:
درونگرا | ۱ | یا برونگرا | ۲ |
سنت گرا | ۱ | یا مدرن و امروزی | ۲ |
خوش استیل | ۱ | یا از مد افتاده | ۲ |
جاه طلب | ۱ | یا راضی و قانع | ۲ |
غیر اجتماعی | ۱ | یا گروهی | ۲ |
روشن فکر | ۱ | یا روشنفکر نیست | ۲ |
این نوع سوال توسط محققان تحقیقات بازار برای کشف وابستگی عاطفی افراد به برند ها استفاده می شود. به عنوان مثال:
Q. لطفاً از هر دو کلمه زیر یکی را انتخاب کنید، که آیا فکر میکنید لوگوی این محصول کاملا یک کلمه را به دیگران منتقل میکند یا خیر. هر چه مقیاس به کلمه نزدیک تر باشد، آن کلمه قوی تر منتقل می شود. نقطه خنثی در وسط به این معنی است که هیچ یک از کلمات کاملا از دیگری از طریق لوگو ارتباط برقرار نمی کند.
خنثی | ||||||||
تخصصی | جامع | |||||||
کلاسیک | مدرن | |||||||
پر زرق و برق | ساده | |||||||
با ارزش | مناسب | |||||||
محصولات | خدمات | |||||||
پویا | پایدار |
سوالات رتبه بندی در تحقیقات بازار
محققان تحقیقات بازار اغلب نیاز دارند که ترتیب اهمیت عوامل مختلف را از یک فهرست دریابند. معمولاً این با ارائه لیست و پرسیدن اینکه کدام مهمتر است، کدام در درجه دوم اهمیت قرار دارد و غیره به دست می آید. در تحقیقات بازار سؤالات رتبه بندی، معمولاً درخواست از پاسخ دهندگان برای رتبه بندی فراتر از سه گزینه برتر معتبر نیست، زیرا هر چه این عامل اهمیت کمتری داشته باشد، تعیین سطح رتبه دشوارتر است.
Q. اکنون کارتی را به شما نشان می دهم که در آن تعدادی از عواملی که می توانند هنگام انتخاب یک علف کش و کود ترکیبی برای شما مهم باشند ذکر شده است. آیا می توانید به لیست نگاه کنید و به من بگویید که مهمترین عامل در انتخاب شما کدام است؟ به ترتیب گزینه ها شروع به خواندن لیست کنید و فقط سه گزینه را انتخاب کنید.
و دومین عامل مهم از نظر شما چه خواهد بود؟
و همچنین سومین عامل مهم را نیز انتخاب کنید؟
امتیاز | گزینه |
در مرکز باغ موجود است | |
قیمت رقابتی | |
باز بودن در هر زمان از سال | |
علف های هرز و خزه ها را از بین می برد | |
برای کودکان و حیوانات خانگی سمی نیست | |
توسط یک شرکت معروف ساخته شده |
|
رتبه بندی سوالاتی که خوانده می شوند نباید خیلی طولانی باشد در غیر این صورت پاسخ دهندگان آنچه را که پرسیده شده فراموش خواهند کرد. شش فاکتوری که در این فهرست موجود است در مورد حداکثر زمانی است که مصاحبه انجام می شود و برای پاسخ دهندگان خوانده می شود.
در تحقیقات بازار رتبه بندی ابزار ساده ای برای تعیین اهمیت اقلام است و برای مهمترین و دومین فاکتورها به خوبی کار می کند. با این حال، ممکن است برای موضوعات با رتبه پایین گمراه کننده باشد، زیرا اگرچه ممکن است در انتهای لیست ظاهر شوند، اما همچنان می توانند برای برخی از پاسخ دهندگان مهم باشند.
سوالات طبقه بندی در تحقیقات بازار
اغلب مشتریان در تحقیقات بازار به ما می گویند که می خواهند نظرسنجی ها سریع انجام شود و فقط به سه یا چهار سوال دارند پاسخ می دهند. تقریباً مطمئن هستیم آنها نیاز به پرسیدن سؤالات بر حسب طبقه بندی را فراموش کرده اند. به این سوالات طبقه بندی شده که بسیار هم مهم هستند “سوالات سیندرلا” میگوییم زیرا به ما امکان طبقه بندی و جدا کردن داده ها را می دهند.
سوالات طبقه بندی در تحقیقات بازار برای ساختن پروفایل پاسخ دهندگان با تعیین سن، جنسیت، طبقه اجتماعی، محل زندگی، وضعیت تاهل، نوع خانه ای که در آن زندگی می کنند، تعداد افراد خانواده و غیره استفاده می شود. همین سوالات طبقه بندی ممکن است برای کنترل سهمیه افراد یا شرکت هایی که با آنها مصاحبه می شود نیز مورد استفاده قرار گیرد. اکثر سوالات طبقه بندی واقعی یا رفتاری هستند. چندین سؤال طبقه بندی استاندارد به طور مداوم در نظرسنجی های تحقیقات بازار ظاهر می شوند. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنسیت – مرد یا زن.
- سن – در یک نظرسنجی از عموم مردم ما همیشه می خواهیم سن پاسخ دهنده را بدانیم.
Q. سن شما در کدام یک از محدوده های زیر قرار می گیرد؟
زیر ۱۸ سال | |
۱۸–۲۴ | ۴۵–۵۴ |
۲۵–۳۴ | ۵۵–۶۴ |
۳۵–۴۴ | ۶۵+ |
این رنج های سنی با تجزیه و تحلیل جمعیتی بیشتر کشورها در مورد جمعیت آنها مطابقت دارند.
وضعیت تأهل
این معمولاً با گفتن “آیا شما …” پرسیده می شود.
مجرد
متاهل
بیوه
جدا شده
جدا از هم
درجه اجتماعی-اقتصادی (SEG) در تحقیقات بازار
این مورد یک طبقه بندی خاص برای محققان تحقیقات بازار بریتانیا است و برای بررسی جامع مطالعه کنندگان در طبقه بندی خوانندگان روزنامه ها ایجاد شده است. پاسخ دهندگان بر اساس شغل «سرپرست خانوار» طبقه بندی می شوند. بنابراین، ویژگی های درآمد، تحصیلات و وضعیت شغلی را ادغام می کند. علاوه بر امتیازات اجتماعی، محققان تحقیقات بازار گاهی اوقات پاسخ دهندگان را بر اساس گروه درآمد یا سبک زندگی طبقه بندی می کنند. نمرات اقتصادی-اجتماعی در نظرسنجی های بریتانیایی قرن بیستم به طور گسترده مورد استفاده قرار میگرفت، اما امروزه از محبوبیت کمتری برخوردار است، زیرا شغل سرپرست های خانوار بسیار نا مشخص است.
به طور خلاصه، نمرات اجتماعی-اقتصادی عبارتند از:
-
-
- مدیران رده بالا، اداری یا دارای یک شغل با مهارت خاص
- مدیریتی، اداری یا حرفه ای متوسط
- سرپرستی، دفتری، اداری مبتدی یا حرفه ای C2: کارگران یدی ماهر
- کارگران یدی نیمه ماهر و غیر ماهر
- مستمری بگیران دولتی، زنان بیوه، کارگران معمولی و رده پایین
اجرای انواع پروژه های ریتل آدیت تحقیقات بازاریابی و فوکس گروپ و محاسبه اندازه بازار و سهم بازار رقبا و اجرای پروژه های تحقیقات بازاریابی صادراتی و داخلی در تمام شهرهای ایران
-