در ادامه مبحث مناطق گردشگری جنگی ایران به معرفی یکی از این مناطق می پردازیم. شَلَمچه روستایی در استان خوزستان و منطقهای مرزی میان ایران و عراق و نزدیکترین نقطه مرزی به شهر بصره در کشور عراق میباشد که اولین محور تهاجم ارتش بعثی عراق به سرزمین ایران در آغاز هشت سال دفاع مقدس بوده است.
شلمچه سرزمین با شرافتی است که شرافت خود را از دو حادثه و دو قافله و دو قدم تعریف کرده است: قافله ای از مدینه به سوی خراسان حرکت کرد و امیر این قافله امام هشتم، علی بن موسی الرضا (ع) بود که در مسیر خویش از بصره به سوی اهواز بر خاک شلمچه قدم نهاد و شبی را در نخلستان این منطقه به صبح رساند.
کاروان دیروز امام رضا (ع) با کاروان امروز بسیجیان در شلمچه پیوند خورد و این است که دیگر شملچه پاسگاه مرزی نیست؛ بلکه مرز ایمان و کفر وصحنه نبرد عاشوراییان عصر انتظاراست. آنهادر شلمچه ایستادند تا ایران سقوط نکند، تا عملیات بیت المقدس و درگیری شدید لشکر پنج نصر در شلمچه و عملیات رمضان و سپس کربلای چهار و در نهایت حماسه های کم نظیر و زیبای کربلای پنج خلق شود.
شلمچه یکی از چند محور تاختن ارتش عراق به ایران بود. ارتش عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با گذر از این منطقه به سوی خرمشهر تاخت. عراقیها در این منطقه که از جهت راهبردی برایشان مهم بود استحکامات جنگی بسیاری را فراهم نموده بودند. پس از عملیات بیت المقدس که به بازپسگیری خرمشهر توسط رزمندگان ایران انجامید این منطقه همچنان در دست ارتش بعث عراق بود. رزمندگان اسلام با اجرای عملیات کربلای ۵ در دی ماه ۱۳۶۵، این مواضع را در هم شکستند و شلمچه را آزاد کردند که به پاس رشادت و شهادت رزمندگان اسلام بنای یادبودی در این منطقه ایجاد شده است.
عملیات بزرگ کربلای ۵ با رمز یا زهرا (س) از جبهه جنوب شلمچه و شرق بصره در منطقهای به وسعت ۱۵۰ کیلومتر مربع، با هدف آزادسازی شلمچه و جزایر و مناطق شرق بصره و در سه مرحله و با ۲۲ لشکر از سه قرارگاه آغاز شد و تا ۸ اسفند به مدت پنجاه روز به طول انجامید. در این علمیات، قوی ترین پدافند صدام که با کمک مستشاران خارجی ایجاد شده بود تا عمق ۹ کیلومتری خاک عراق در هم شکسته شد. دشمن برای مقابله با تهاجم برق آسای رزمندگان اسلام، ۱۴۰ تیپ را به این منطقه اعزام کرده بود. از این میان ۸۱ تیپ و گردان به طور کامل و ۳۴ تیپ دیگر به میزان ۵۰ درصد آسیب دیدند، ده درصد از نیروهای هوایی عراق منهدم شدند و سنگینترین تلفات انسانی به ارتش دشمن وارد شد.