با افزایش تاثیر “تغییرات عوامل محیطی” بر عملکرد سازمان ها، ضرورت حضور مدیران منابع انسانی بیشتر احساس می شود. در این یادداشت به انواع عوامل محیطی تاثیر گذار بر عملکرد مدیریت منابع انسانی در سازمان ها می پردازیم.
عملکرد مدیریت منابع انسانی تحت تاثیر دو عامل زیر هستند :
-
عوامل محیطی برون سازمانی
عواملی هستند که معمولا خارج از کنترل بخش مدیریت هستند. قوانین دولتى یکى از مهم ترین فشارهاى برون سازمانى در مورد عملکرد مدیریت منابع انسانى، خط مشى ها و قوانین متنی عمومى جامعه است. قوانین و خط مشى هاى عمومى بر طیف وسیعى از وظایف مدیر پرسنل تأثیر مى گذارد. در جمهورى اسلامى ایران، امور مربوط به نیروى انسانى در بخش دولتى، مشمول قوانین استخدام کشورى مى باشد که از طرف سازمان امور ادارى و استخدامى کشور اجرا مى شود. مدیران منابع انسانى در بخش دولتى مى بایست با قوانین استخدام کشورى و اهداف و وظایف سازمان امور استخدامى کشور، آشنایى کافى داشته باشند و با توجه به آنها به انجام وظایف مدیریت منابع انسانى بپردازند. بازار نیروی کار، جامعه، رقابت مشتریان، تکنولوژی و سهام داران، هر یک از این عوامل ها به طور جداگانه یا ترکیبی می توانند محدودیت هایی برای سازمان ایجاد کنند( مدیریت منابع انسانی بیشتر تحت تاثیر مورد دوم قرار می گیرد).
-
عوامل محیطی درون سازمانی
محیط درون سازمانی از عواملی تشکیل می گردد که از داخل سازمان بر وظایف مدیریت منابع انسانی تاثیر می گذارد. عوامل درونی شامل ماموریت ها و اهداف بلند مدت سازمان و خط مشی ها و فرهنگ سازمان و عملکرد واحدهای اجرایی سازمان می گردد. خط مشى هاى کلى مدیریت منابع انسانى که بر فعالیت هاى مدیر پرسنل تأثیر مى گذارند عبارتند از:
- تأمین امنیت کارى براى کلیه کارکنان.
- تشویق همه کارکنان به منظور دستیابى به توانایى هاى بالقوه خود.
- پرداخت حقوق براساس میزان عملکرد به منظور تشویق آنها در تولید بهتر و بیشتر کالاها و خدمات.
- به کارگیرى سیاست ترفیع از داخل براى پر کردن پست هاى خالى و ارج نهادن به نیروهاى موجود.تاثیر عوامل محیطی بیرونی بر سازمان بر مدیریت منابع انسانی، نا معین و از بعضی جهات غیرقابل پیش بینی هستند و بدیهی است که به طرق مختلف درون سازمان را هم تحت تاثیر قرار می دهند. در این شرایط نامعین، افراد سازمان بخصوص تیم تصمیم گیری، در مورد عوامل محیطی موثر و تغییرات، اطلاعات خاصی در دسترس ندارند و یا تغییرات به صورتی ایجاد شده است که تجزیه و تحلیل آن با مشکل همراه می شود، لذا برای بررسی و پیگیری میزان نامعینی باید دو بعد “ساده _ پیچیده” و بعد “ثابت _ متغیر” را مورد تحلیل قرار داد تا به نتیجه برسیم:
بعد ساده _ پیچیده:
در یک محیط پیچیده، عناصر برون سازمانی زیادی بر عملیات سازمان نفوذ دارند، تعامل بین سازمان و محیط زیاد و بین رقبا، رقابت شدید است. اما در یک محیط ساده تعداد اندکی از عناصر محیطی بر سازمان اثر می گذارند و تعامل بین سازمان و محیط محدود است.
بعد ثابت_ متغیر:
در این بعد عوامل برون سازمانی سریع تغییر می کنند. به علت وجود تعداد زیادی از رقبا و تغییرات سریع و مداوم تکنولوزی، سازمان ها به دنبال ارائه محصول جدید و با کیفیت بهتر می باشند. اما در شرایط محیطی ثابت تغییرات عوامل محیطی بسیار کند و آرام پیش می رود.