«این را به تجربه فهمیده‌ام: بهترین راه برای اینکه بفهمید کسی را دوست دارید یا از او متنفر هستید، این است که همراه او سفر کنید.» “مارک تواین”
خیلی از اطرافیان ما و حتی خودمان در طول سال بطور مداوم در سفر هستیم و به اهداف گوناگونی از این شهر (کشور) به آن شهر(کشور) در حال تردد هستیم، اما واقعاً قصد ما از این سفر ها چیست؟ اگر بخواهیم گردشگری را تعریف کنیم می توانیم اشاره ای به تعریف سازمان جهانی گردشگری داشته باشیم که: “به عمل فردی که به مسافرت می رود و در آن مکان که خارج از محیط زندگی وی است برای مدتی کمتر از یک سال جهت تفریح، تجارت و دیگر هدف ها اقامت نماید، گردشگری گفته می شود.” همچنین از نگاه این سازمان، گردشگر کسی است که: “حداقل یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر ببرد.” همان گونه که گردشگران متفاوت هستند، شکل و نوع گردشگری نیز متفاوت است، که البته به شخص گردشگر، مقصد و انگیزه گردشگر بستگی دارد. در این بخش به معرفی انواع گردشگری می پردازیم:
گردشگری بومی یکی از بازارهایی است که در این سالها بسیار جلب توجه کرده است. اگرچه تعاریف زیادی از این اصطلاح ارائه شده است، این اتفاق نظر وجود دارد که چنین مسافری قصد دیدار یا بازدید از محیط طبیعی را دارد و به قصد تماشا بدان مکان می رود. کسی که به این گونه مسافرت ها می رود، هدف یادگیری دارد و می خواهد از مکان مورد بازدید آگاهی های بیشتری کسب نماید و به رفتارهای مناسب و رعایت اصول اخلاق در آن مکان ارج نهد. چنین مسافری به محیط توجه می کند و برای کاهش دادن یا از بین بردن اثرات منفی این سفر، از راهبردهای گوناگون استفاده می کند. این سفرها از نظر اقتصاد محلی، دارای بیشترین بازده هستند(بوتریل،۱۹۹۳).
- گردشگری فرهنگی(Cultural Tourism)
مقصود از گردشگری فرهنگی، بحث درباره ی آن بخش از این صنعت است که به جذابیت های فرهنگی توجه خاص می کند. این جنبه ها جذاب و متفاوت اند و کارهای انجام شده، موزه ها، نمایشگاه ها و از این قبیل چیزها را در بر می گیرند. در کشورهای توسعه یافته، جذابیت های فرهنگی شامل موزه های هنری، نمایش نامه ها، ارکسترها و سایر کارهای هنری و موسیقی می شود(چاک وای گی،۱۳۸۲).
- گردشگری روستایی(Rural Tourism)
اصولا بازار گردش ها و مسافرت ها در مناطق شهری بسیار توسعه یافته است. بسیاری از ساکنان این مناطق پیشرفته، می خواهند از این محیط بسیار تصنعی فرار کنند و به مناطق کمتر توسعه یافته و بی آلایش پناه ببرند، که به عبارتی دیگر به گردشگری روستایی می روند. به زحمت می توان به صورتی دقیق مشخص کرد که چه تعدادی به این گونه گردش ها یا مسافرت ها می روند. این نوع گردشگری، شبیه گردشگری بومی است که مردم به مناطق کشاورزی می روند و این مسافرت ها را می توان بیشتر در اروپا مشاهده کرد. گردشگری های بومی، با هدف فرهنگی یا حادثه جویی، به عنوان بخش هایی از این صنعت به حساب می آیند که دوام و بقای این صنعت را در آینده تضمین می کنند(چاک وای گی،۱۳۸۲).
بسیاری از افراد در سفر، دست به کارهایی می زنند که مخاطره آمیز است و می خواهند در این زمینه تجربه هایی به دست آورند. برخی از افراد که به سفر می روند، می خواهند در مسیرهای جدید یا غیر عادی، مهارت ها و توانایی های جسمی خود را بیازمایند و به همین منظور به کوهنوردی، قایقرانی یا صخره نوردی می پردازند. انگیزه هر چه باشد، این جهانگردان درصدد یافتن به مکان هایی هستند که بتوانند تجربه های مخاطره آمیزی کسب کنند. به طور کلی، گردشگری ماجراجویانه، بالای کوه ها، روی رودخانه ها، جنگل ها و دیگر پدیده های طبیعی انجام می شود(چاک وای گی،۱۳۸۲).
- گردشگری های عصر نوین(سفرهای امروزی)( New Age Tourism)
تعدادی از متصدیان و مجریان گردش های دسته جمعی، برنامه هایی را به اجرا در می آورند که مسافران باید به امور معنوی (ماورای طبیعی) بپردازند و با فاصله گرفتن از دنیای مادی به مفهوم عمیق تری از زندگی دست یابند. گردشگری عصر نوین، شامل سفرهایی می شود که با هدف فرهنگی، بهداشت و تماشای مناظر بکر طبیعی انجام می شود. کسانی که خود را جزئی از نهضت عصر نوین می دانند، به اهمیت یادگیری مطالبی از فرهنگ های باستانی که شامل ورزش های روحی، توجه به ماورای طبیعت، انجام ورزش یوگا، روی آوردن به غذاهای کاملا طبیعی و گیاه خواری می شود، اعتقاد دارند.
- گردشگری آموزشی (Educational Tourism)
اگرچه هر مسافری پس از رفتن به یک مکان می تواند درباره ی فرهنگ، جامعه و جنبه های دیگر آن مکان چیزهایی را بیاموزد، و از این نظر هر نوع سفری را می توان سفر آموزشی نامید، ولی معمولا اصطلاح گردشگری آموزشی، به سفرهایی اطلاق می شود که مسافران از طریق برنامه ی رسمی و منظم مطالبی را می آموزند، که نمونه ی آشنا و شناخته شده ی این سفرهای آموزشی، برنامه هایی است که افراد با رفتن به خارج از کشور به اجرا در می آورند که در آنها دانشجو برای تحصیل به آموزشگاه یا دانشکده می رود.
- گردشگری سلامت(Health Tourism)
مقصود از گردشگری سلامت، رفتن به مکان هایی است که فرد بتواند از خدمات سلامت آن مکان استفاده کند. بنابراین، چنین سفری مستلزم فعالیت های گوناگونی می شود که در هر یک مساله بهداشت و سلامت فرد یا گردشگر مورد نظر است.
در ادامه با تاریخچه گردشگری سلامت آشنا خواهیم شد…. با ما همراه باشید.
- نویسنده: منیره صحرایی، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی بین الملل
- استاد راهنما: دکتر حسن الوداری
