بازاریابی اجتماعی یکی از شیوه های بازاریابی نوین است که امروزه به شدت مورد توجه واقع شده است. یک از بخش های این نوع بازاریابی توجه به محیط زیست است که امروزه مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در گذشته، شرکت های شیمیایی در قبال محیط زیست مسئولیت نداشتند. آن ها بدون هیچ تعهدی دود کارخانه را به هوا می فرستادند و پساب های کارخانه را بی هیچ گونه تعهدی به محیط زیست روانه می کردند. با ظهور شیوه های بازاریابی نوین مانند بازاریابی اجتماعی این روند ها تا حدود زیادی بهبود بخشیده شد.

بازاریابی اجتماعی از چرنوبیل تا به امروز

در حدود سال های ۱۹۷۰، این نوع از بازاریابی نوین سبب شد که کارخانه ها مجبور شوند تجهیزات پیشرفته ایی را جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست نصب کنند. با بیشتر شدن آلودگی هوا؛ بازاریابی اجتماعی خواستار استفاده از مبدل های کاتالیستی در کارخانه ها شد.  این فرآیند در آمریکا سبب گله مند شدن تولید کنندگان شد زیرا، آن ها معتقد بودند با این گونه کار ها هزینه های تولید افزایش می یابد و آنان نسبت به رقبای خود مزیت رقابتی کمتری خواهد داشت. با این وجود نهضت بازاریابی اجتماعی از موضع خود دست بردار نبود و افراد زیادی در طول زمان برای حفاظت از محیط زیست به این نهضت پیوستند.

با ایجاد فاجعه نیروگاه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶؛ و شکل گیری بهترِ شیوه های مختلفی از بازاریابی نوین، بازاریابی اجتماعی خواستار محدودیت های بیشتری بر صنایع شد که مورد توجه و استقبال قابل ملاحظه مردم جهان قرار گرفت زیر،ا مردم دریافته بودند که در هر فعالیتی باید به حفظ محیط زیست نیز توجه شود. امروزه روند بازاریابی اجتماعی در طول زمان تکامل یافته تر شده است و این نوع از بازاریابی نوین با عناوینی از قیبل؛ بازاریابی سبز و یا سیاست های سبز رشد چشمگیری را در عرصه بین المللی داشته است.

در دنیای کنونی شرکت هایی که طرفدار این نوع بازاریابی هستند نسبت به سایر کسب و کار ها دارای مزیت رقابتی شده اند و این امر با گذشت زمان و تلاش افرادی رقم خورد که در برابر فشار های دنیای صنعتی ایستادند و به بازاریابی اجتماعی با نگاهی بلند مدت نگریستند.

•  آقای بازاریاب = بازاریابی صنعتی
• موسسه تحقیقاتی ایده = تحقیقات بازار

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:  کانال تلگرام آقای بازاریاب   |    پیچ اینستاگرام بزاززاده  

بازاریابی انواع و زیر شاخه های متعددی دارد که می تواند تاثیر زیادی بر کسب و کار ها داشته باشد. یکی از انواع بازاریابی، بازاریابی اجتماعی است که مفاهیم متعددی را در بر می گیرد افراد پیشتاز در بازاریابی اجتماعی بن اندجری و بادی شاپ بودند. بعلاوه این نوع از بازاریابی خود می تواند شامل زیر مجموعه هایی نیز باشد.

بازاریابی اجتماعی چیست؟

بر اساس بازاریابی اجتماعی وظیفه سازمان، تعیین نیاز ها، خواسته ها و امیال بازار های هدف و تامین رضایت این بازار ها به گونه ایی عملی و موثرتر از رقباست به نحوی که باعث حفاظت و یا ارتقا رفاه مصرف کنندگان و جامعه گردد. فیلیپ کاتلر

مفهوم بازاریابی اجتماعی بسیار وسیع است. در این نوع بازاریابی در جهت منافع جامعه و به صورت خاص تر منافع مشتریان گام برداشته می شود.

نقد های حاکم بر بازاریابی اجتماعی

بازاریابی اجتماعی در جهت توازن بین منفعت جامعه و منفعت مشتری در بعضی موارد دچار ناهمخوانی می شود و این یکی از مشکلات این نوع بازاریابی است. به عنوان مثال: هنگامی که در امریکا پودر لباسشویی در جهت رفاه مصرف کننده مورد توجه بازاریابی اجتماعی قرار گرفت توانست بخش دیگری از این نوع بازاریابی را که توجه به منفعت جامعه هست را، زیر سوال برد! زیرا پودر های لباسشویی با وارد شدن به چرخه ی آب در نهایت بر خلاف منفعت جامعه عمل می کردند و باعث آلودگی زیست محیطی و مرگ آبزیان می شدند.

در نمونه ی دیگر؛ هنگامی که فست فود ها پا به صنعت غذایی گذاشتند، بازاریابی اجتماعی نیز نتوانست توازن را حفظ کند زیرا، در عین حال که به خواسته های مشتری یعنی سرو غذای سریع و صرفه جویی در زمان پاسخ می داد اما، بسته بندی بیش از حد راحت این نوع غذاها به محیط زیست جامعه لطمه می زد و زباله های بیش از حد تولید می کرد و از یک سو حجم بالای نشاسته در این نوع غذا ها تا حدود زیادی سلامت مصرف کننده را نیز با خطر مواجه می کرد.

راهکار

بازاریابی اجتماعی برای ایجاد توازن تصمیم گرفت مفهوم جدیدی را در خود بگنجاند تا بتواند بر نقاط ضعف خود غلبه کند. بنابر این بازاریابی مبتنی بر انسانیت و یا بازاریابی زیست محیطی به مفاهیم پایه ایی آن اضافه شد.

در نتیجه؛ این نوع بازاریابی مکلف شد تا هم بر محیط زیست لطمه نزد و هم بر منفعت مصرف کننده زیانی وارد نسازد تا بتواند در جهت مثبتی به ارتقا فروش و حفظ ملاک ها و ملاحظه های اجتماعی _ اخلاقی توجه نماید.

•  آقای بازاریاب = بازاریابی صنعتی
• موسسه تحقیقاتی ایده = تحقیقات بازار

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:  کانال تلگرام آقای بازاریاب   |    پیچ اینستاگرام بزاززاده 

راهبرد های جنگ بازاریابی نوعی از راهبرد های مورد استفاده در کسب ­و کار و بازاریابی است که تلاش دارد تا توازنی بین کسب ­و کار و جنگ ایجاد کرده و سپس اصول راهبرد نظامی را برای موقعیت­ های کسب و کاری بکار ببرد که در آن شرکت­ های در حال رقابت همانند جناح ها در یک مبارزه نظامی بوده و سهم بازار مشابه منطقه و قلمروی است که بر سر آن جنگ شکل گرفته است. اینگونه استدلال می­ شود که در بازار های شکل یافته با رشد ناچیز و وقتی رشد واقعی   GDP (تولید ناخالص داخلی) منفی یا ناچیز باشد، کسب و کار بصورت بازی بدون بُرد و باخت اجرا می ­شود. بهره و منفعت یک شخص تنها به هزینه شخص دیگر امکان پذیر است. موفقیت، به رقبای در حال رقابت برای سهم بازار بستگی دارد.

استفاده از راهبرد های جنگ بازاریابی در کسب و کار

راهبرد بکارگیری سازمان­ یافته منابع برای دستیابی به هدف های معین است چیزی که بین کسب ­و کار و مبارزه مشترک است. در دهه ۱۹۸۰، متخصصین راهبردی نظامی متوجه شدند که حوزه دانش و اطلاعات وسیع و فراگیری وجود داشت که به هزاران سال قبل باز می­گردد که آن ها به ندرت به بررسی آن پرداخته بودند.

طرفداران اصلی و اولیه نظریه­ های مبارزه بازاریابی فیلیپ کاتلر و جی بی کویین بودند. در توصیف ابتدایی راهبرد نظامی کسب­ و کار، کویین مدعی است که یک راهبرد اثر بخش را ابتدا بررسی نموده و برای تعیین نقاط قوت دشمنان عقب نشینی کرده، به دشمنان فشار می ­آورد تا تعهدات خود را بسط داده و سپس منابع را متمرکز نموده، به یک موقعیت آشکار حمله برده، بر بخش بازار انتخابی مسلط شده، پایگاهی در آن بازار ایجاد کرده و سپس دوباره دسته­ بندی کرده و از آن پایگاه برای استیلای حوزه­ ای گسترده ­تر خود را بسط و توسعه می­دهد.

با چرخش قرن، راهبردهای جنگ بازاریابی در کسب و کار از توجهات خارج گردید این احساس ایجاد شد که آن ها بسیار محدود کننده هستند. موقعیت­ های متعددی پدید آمدند که طی آن رویکرد های غیرمواجهه ­ای مناسب­ تر بودند.

راهبرد دلفین در نیمه دهه ۹۰ بعنوان یک راهنما در زمان استفاده از راهبرد های تهاجمی و زمان استفاده از راهبرد های غیرفعال توسعه یافت. امروزه بیشتر متخصصین راهبردی کسب ­وکار بر این مساله تاکید دارند که هم ­افزایی­ های قابل­ توجه و مزیت رقابتی را می­ توان از روی همکاری، مشارکت و هماهنگی بدست آورد. آن ها بر نحوه تقسیم بندی بازار تاکید ندارند بلکه بر نحوه رشد بازار تمرکز دارند. این ها تحول های نظریه­ های کسب وکاری هستند. حداقل، یک حمایت اخیر برای شناخت و استفاده از راهبرد های جنگ بازاریابی در کسب و کار، بازی جنگ کسب ­وکاری بصری است که توسط گوریا پیشنهاد گردید.

راهبردهای جنگ بازاریابی در کسب و کار

۱.راهبرد های جنگ بازاریابی تهاجمی : برای تضمین مزیت­ های رقابتی بکار می ­روند؛ رهبران بازار، رقبای دوم یا رقبای در حال کشمکش بطور معمول مورد حمله قرار می­گیرند.

۲. راهبرد های جنگ بازاریابی تدافعی : برای دفاع از مزیت­ های رقابتی بکار می­ روند؛ برای تقلیل ریسک موردحمله واقع شدن، کاهش تاثیر حمل، تقویت موقعیت.

۳.راهبرد های جنگ بازاریابی جناحی : در حوزه­ های دارای اهمیت ناچیز برای رقیب بکار می-روند.

۴.راهبرد های جنگ بازاریابی چریکی : به معنای حمله، عقب­نشینی، پنهان شدن، و دوباره این کار را انجام دادن است تا اینکه رقیب به بازار های دیگر نقل مکان کند.

شرکت­ ها نوعاً همزمان از راهبرد های متعددی بهره می­برند، برخی تدافعی، برخی تهاجمی، و… بنا بر فعالیت های کسب­ وکاری، راهبرد های تهاجمی نسبت به نوع تدافعی مهم تر بودند. راهبرد های تدافعی در زمان موردنیاز استفاده می­ شوند اما، راهبرد تهاجمی الزامی و ضروری بود. شاید بتوان در فعالیت های کسب و کاری تنها بوسیله راهبردهای تهاجمی، منافع و سودهای بازار را به دست آورد. راهبرد های تدافعی در بهترین حالت میتوانند از عقب افتادن جلوگیری نمایند. در بیشتر مواقع مطالب جنگ بازاریابی در کسب و کار  به بررسی راهبری و انگیزه، گردآوری اطلاعات، انواع تسلیحات بازاریابی، تدارکات و ارتباطات می پردازد.

مفاهیمی که زمینه ساز تلاش های بازاریابی می شوند بسیار با اهمیت اند، پنج مفهوم رقابتی در بازاریابی وجود دارند که سازمان ها برای اجرای فعالیت های بازاریابی خود از آنها استفاده می کنند:

• مفهوم تولید

بر این اساس مشتریان محصولاتی که در دسترس بوده و از قیمت پایینی برخوردار باشند خریداری می کنند که در اینجا شرکت باید به فکر کارایی تولید و توزیع باشد، زمانی که تقاضا بیشتر از عرضه باشد و یا هزینه تولید کالا زیاد باشد از این مفهوم استفاده می شود. برای مثال فلسفه ای که هنری فورد در اوایل قرن بیستم برای توسعه بازار فروش اتومبیل استفاده کرد بر اساس همین مفهوم بود.

• مفهوم کالا

بر این اساس مشتریان محصولاتی را که دارای کیفیت و شکل بهتری باشند خریداری می کنند. در واقع مدیران سازمانها باید تمام توان خود را جهت بهبود کیفیت کالا به کار ببرند.

• مفهوم فروش

بر این اساس بیشتر تاکید بر فروش است و رضایت خریداران در اولویت بعدی قرار دارد، در واقع شرکتها مایل به فروش محصولات خود در هر صورتی هستند. کالاهای ناخواسته ای مثل بیمه که خریداران کمتر به خرید آنها فکر می کنند اساس مفهوم فروشندگی است، در اینجا زمانی که شرکتها با مازاد تولید روبرو می شوند به این رویه روی می آورند.

• مفهوم بازاریابی

بر این اساس هر سازمان باید موثرتر و مفیدتر از سایر رقبا برای تامین نیازها و خواسته های بازار هدف عمل کند. مفهوم بازاریابی مبتنی بر چهار اصل است:

1. بازار هدف:شرکتها برای موفق بودن باید بازار متناسب خود را انتخاب و برنامه بازاریابی تهیه کنند.
2. نیازهای مشتری: درک نیازهای واقعی مشتریان و برآورده کردن آنها بهتر از رقبا.
3. بازاریابی یکپارچه: تمام قسمت های شرکت برای تامین رضایت مشتری با هم همکاری می کنند.
4. سودآوری: شرکتهای خصوصی با هدف سودآوری فعالیت می کنند در حالی که شرکتهای غیر انتفاعی و موسسات عمومی با هدف جمع آوری مقادیر لازم در قبال انجام وظایف عمل می کنند. درواقع تامین رضایت بیشتر مشتریان در مقایسه با رقبا برای شرکت سودآور است.

• مفهوم بازاریابی اجتماعی

تامین رضایت بازارهای هدف بهتر از رقبا به نحوی که باعث ارتقاء رفاه مصرف کنندگان و جامعه شود مفهوم بازاریابی اجتماعی را می رساند. تامین خواسته های مصرف کنندگان باید در جهت حفظ منافع بلند مدت آنها نیز باشد، برای مثال در صنعت نوشابه سازی بطری های یک بار مصرف اتلاف منابع زیادی را به همراه دارد چون قابل تجزیه نیستند و دور انداختن آنها موجب آلودگی محیط زیست می شود. در واقع تصمیمات بازاریابی باید منافع جامعه (کوتاه مدت و بلند مدت) را مورد توجه قرار دهد.

با گسترش ابزارها و رسانه های دیجیتال در جامعه امروزی  ما ، سایت های اینترنتی می توانند به علت دسترسی آسان و صرف هزینه کمتر نسبت به سایر روش ها و همچنین سرعت نسبتا بالای راه اندازی، بستر جذاب و مناسبی جهت پیشبرد بخشی از اهداف بازاریابی یعنی ایجاد بازارهای جدید و توسعه بازار، مورد توجه بسیاری از افراد فعال در این حوزه باشد؛ اما برای ورود به این حوزه باید آگاهی های لازم را داشت و گام به گام حرکت کرد؛ که در غیر این صورت کمپین و فعالیت ما به هدف اصابت نکرده و همچنین موجب اتلاف وقت، هزینه و انرژی خواهد شد.

• تعیین هدف (Goal) :

  • هدف خود را از برپا کردن یک وب سایت به صورت کاملا شفاف مشخص کنید. گاه ممکن است هدف از ایجاد یک وب سایت تنها دانلود یک فایل و یا نمایش یک ویدئو  و یا در پی جذب بازدیدکنندگان زیاد باشد.

• برنامه ربزی (Plan) :

  • تا جایی که ممکن است برای رسیدن به هدفتان برنامه ریزی کنید و پیش بینی کنید که تا رسیدن به هدف تعیین شده چه میزان زمان و بودجه لازم است و در مقاطع مختلف زمانی در کدام بخش برنامه ریزی انجام شده خواهید بود. البته اگر در طول مسیر، برنامه ریزی ها درست از آب در نیآمد! خود را سرزنش نکنید و با بازبینی دوباره مسیر را با دقت بیشتری بپیمایید.

• محتوا (Content) :

  • محتوای خوب، جذاب و درخور محصول و یا خدمت خود تهیه کنید تا بازدید کننده را مجذوب کنید. سعی کنید از زیاده گویی و افراط و یا بزرگ نمایی بی جا بپرهیزید و صادقانه آنچه محصولتان هست و یا خدمتی را که می توانید ارائه بدهید با اطمینیان بیان کنید و مخاطب را یک راست ببرید سر اصل مطلب.

• سئو (CEO) :

  • سایت خود را برای موتورهای جستجو بهینه کنید. این پیام بسیار مهمی به تمامی فعالان در زمینه دیجیتال مارکتینگ است . این کار که با اندک دانشی در حوزه IT و اینترنت و تقریبا بدون هیچ گونه هزینه ای قابل انجام است تاثیر بسزایی در موفقیت شما در رسیدن به هدفتان خواهد داشت؛ تا کاربرانتان جهت تامین نیاز خود پیش از دیگران، با شما، آشنا شود.

• استفاده از سایت های اجتماعی (Social Marketing) :

  • خدمت و یا محصولتان را در سایت های اجتماعی مرتبط به کار و فعالیتتان به نمایش بگذارید. اینگونه سایت ها می توانند به عنوان یک ویترین بسیار زیبا برای شما ایفای نقش کنند و کاربران آن مانند عابران خیابان بالاخره چشمشان به شما خواهد افتاد و چه بسا که آنها مشتریان وفاداری برای شما باشند. البته به شرطی که محتوا متناسب با محصولتان را در صفحات خود به نمایش بگذارید.

• تبلیغ در سایر سایت ها :

  • ایجاد لینک های مختلف در سایت خود از دیگر سایت ها و درخواست از سایر ارائه دهندگان خدمات و یا محصولات برای قراردادن لینک سایت شما در وبگاهشان. برای این کار میتوانید از بنرهای جذاب تبلیغاتی نیز بهره ببرید.

• سایت خود را آنالیز کنید.

• این گام بخش بسیار مهمی از فرآیند فعالیت شما را به خود اختصاص خواهد داد. یک بازاریاب دیجیتالی باید بتواند سایت خود را آنالیز کند و از رفتار مراجعه کننده خود آگاه باشد و بداند که مراجعه کنندگانش چگونه و چرا و به چه میزان وارد سایت او میشوند؛ و آیا مراجعه کنندگان حاظرهستند بار دیگر به او سر بزنند؟ برای این کار نیز لازم نیست هزینه ای بپردازید و تنها با استفاده از نرم افزارهای رایگان گوناگون مانند گوگل آنالیتیک و یا PIWIK و با قدری آموزش می توانید به این مهم بپردازید.

آنچه مشخص است اینکه، نوشته فوق حاصل مطالعه و تجربیات نگارنده می باشد و با همراهی صاحب نظران و علاقه مندان می تواند غنی تر و پربار تر گردد. امید است با کاملتر شدن این نوشتار رهگذران سایت ما، به بازدیدکنندگان، بازدیدکنندگان به علاقمندان،علاقمندان به مشتری ها و مشتری ها نیز به علت خدمات خوب و منصفانه ما به وفاداران تبدیل گردند.